"O futuro está na orixe"

Bea Comenda, decana da Facultade de Historia de Ourense

mércores, 10 de setembro de 2014

Xeografía de Verín e Comarca; en Verín y comarca, de Adolfo Rolán Fernández, Everest, 1994

(en castelán no orixinal)

A Comarca de Monterrei ou de Verín, centrada na vila do mesmo nome, está formada polos municipios de Castrelo do Val, Cualedro, Laza, Monterrei, Oímbra, Riós, Verín e Vilardevós, que ao mesmo tempo son membros da Mancomunidade de Municipio da Comarca. Abranguen un total de 82 parroquias, na zona máis meridional de Galicia e limitando con Portugal pola súa parte sur.
Xa Otero Pedrayo sinalaba este val como unha "forma clásica e completa de val", ao oporse unha forma afundida aos relevos montañosos ca rodea, e tamén a súa pertenza á conca do río Duero. Está limitado polas serras de San Mamede, Fial das Corzas ao norte, Serra Seca e Penas Libres ao leste, serra de Larouco polo oeste e pola súa parte sur continúa en Portugal polo val de Amarante.
As maiores elevacións atópanse na parte norte e ao sur soamente sobresaen uns picos illados coma o Farrelo (1.327 metros), Pena Nofre (1.291 metros) e de menor altitude nas inmediacións da vila: Monte Maior (773 metros) e Monte Ladairo (564 metros).
O val, no que se asenta a vila, é unha foxa tectónica atravesada por unha falla, "fractura de Corga", pola que afloran numerosas fontes medicinais, tan coñecidas como Cabreiroá, Sousas ou Fontenova. Ten un desenvolvemento lonxitudinal de 40 km. en territorio español e unha anchura que oscila entre os 50 metros na ponte de Laza e os 8 km. entre Vilaza (Monterrei) e Cabreiroá (Verín).
A orixe tanto do val como das montañas circundantes, débese probablemente ao pregamento alpino, que formou un relevo posteriormente modelado pola erosión, como amosan os depósitos aluviais do fondo do val e o glacis que se estende entre Ábedes e Vilamaior.
O clima pode caracterizarse como "oceánico-continental" polo contraste entre a estación fría e estación cálida, a menor cantidade de precipitacións e o afastamento da influencia do océano. A temperatura media non é excesivamente elevada (10,1º a 11º) e as precipitacións son numerosas no val (1.000 mm) sendo os meses máis húmidos decembro e xaneiro, e o máis seco xullo. Os ventos dominantes son do noroeste e do sur-leste.
Os principais ríos que regan estas terras son: Támega, Mente e Camba. O primeiro é o que atravesa Verín e pasa polo fondo do val e a el nos imos referir: é o máis caudaloso e o de maior conca; nace no Talariño (960 metros), na serra de San Mamede e ten unha lonxitude aproximada de 130 km ata a súa desembocadura no río Douro, en terras portuguesas. Un dos seus afluentes, moi importante desde o punto de vista arqueolóxico (algúns autores identifican a súa pequena cunca co asentamento do Forum Bibalorum romano) é o Búbal (...)

pax. 11-12

Ningún comentario:

Publicar un comentario